DEPREM BÖLGESİ JEOLOJİ RAPORU

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Kırıkkale İl Temsilcisi ve aynı zamanda odamız Meclis üyesi Jeoloji Mühendisi Esra Altundağ, geçtiğimiz hafta yaşanan ve 10 ilimizde büyük yıkımlara neden olan depremlerle ilgili hazırlanan raporu paylaştı. Deprem bölgesinin fay ve fay mekanizmaları ile depremin yarattığı hasar ve bu hasarın oluşmasına neden olan faktörlerin yerinde incelenmesi sonucu hazırlanan raporu üyelerimizin bilgisine sunarız.

6 Şubat 2023 tarihinde; merkez üstü Kahramanmaraş Pazarcık olan 7.7 büyüklüğünde ve merkez üstü Elbistan olan 7.6 büyüklüğündeki depremlerde; 11 ilimizde çok geniş bir bölgede büyük bir yıkım yaşanmıştır.

Gerek yaygınlığı gerekse sonuçları itibariyle yüzyılın felaketi olan depremlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet yakınlarına sabır, yaralılara acil şifa ve tüm ülkemize baş sağlığı diliyoruz.

Depremin büyüklüğü, afetin yaşandığı alanın genişliği ve yapıların durumu depremin sonuçlarını daha da ağırlaştırmıştır.

Depremlerle ilgili incelemelerde bulunmak üzere 10 Şubat 2023 tarihinden bu yana TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından oluşturulan heyet bölgede incelemelerini sürdürmektedir.

Depremin ağır hasar verdiği Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Kilis ve Şanlıurfa’da incelemelerini sürdüren heyet bölge genelinde can kaybı ve ağır hasarlara neden olan fay ve fay mekanizmalarının incelenmesi, depremin yarattığı hasar ve bu hasarın oluşmasına neden olan faktörlerin yerinde incelenmesi amacıyla oluşturulan heyette TMMOB JMO Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin ALAN, Yönetim Kurulu Üyesi Jeoloji Yük. Müh. Hüseyin AKKUŞ, Yönetim Kurulu Üyesi Jeoloji Yük. Müh. Seçkin GÜLBUDAK, Deprem Danışma Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Erdin BOZKURT, Prof. Dr. Gürol SEYİTOĞLU, Prof. Dr. Tolga ÇAN, Prof. Dr. Ercan AKSOY, Doç.Dr. Mustafa Kerem KOÇKAR, Doç. Dr. Murat YILMAZ, Yönetmen Ozan TURGUT ve JMO Gaziantep İl Temsilcisi Mehmet Emin Yılmaz yer almaktadır.

16 Şubat 2023 tarihi itibari ile Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu tarafından yapılan gözlem ve incelemeler sonucu neticesinde;

DEMİRYOLLARININ FAY ZONLARI ÜZERİNE OTURAN BÖLÜMLERİNDE BÜYÜK HASARLAR MEYDANA GELMİŞTİR;

6 Şubat 2023’te merkez üssü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğündeki deprem ve merkez üssü Elbistan olan 7.6 büyüklüğündeki depremler de Hatay Nurdağ Fevzipaşa istasyonu başta olmak üzere Şekeroba, Narlı, Gölbaşı gibi bir çok alanda demiryollarının fay zonları üzerine oturan bölümlerinde büyük hasarlar meydana gelmiştir. Olası bir acil durum ve doğa kaynaklı afet sırasında bölgeye lojistik hizmet sağlaması gereken Devlet Demiryolları gibi bir kurumun altyapısını depremler başta olmak üzere doğa kaynaklı afetlere hazır hale getirmesi gerekmektedir. Çünkü afetlerde demiryolu ulaşımı stratejik öneme sahiptir. Yaşanan iki depremde görüldü ki DDY afet bölgesine lojistik destek verememiştir. 13 milyondan fazla insanımızın etkilendiği bu bölgeye depremin üzerinden 8 gün geçmesine rağmen demiryolları aracılığıyla lojistik yardım sağlanamamıştır.

DEPREM BÖLGESİNDE YIKINTI VE MOLOZLAR İNSAN SAĞLIĞINA ZARAR VERMEYECEK ALANLARA DÖKÜLMELİDİR;

Kahramanmaraş Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi acil olarak yıkıntı ve molozların Sır Barajı’nın beslenme havzasına dökülmesini engellemeli, yıkıntı moloz döküm alanları için yeni alanlar belirleyerek molozların buralara dökülmesini sağlamalıdır.

6 Şubat 2023’te merkez üstü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğündeki deprem ve merkez üstü Elbistan olan 7.6 büyüklüğündeki depremler Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Kilis ve Şanlıurfa’da ağır yıkımlara neden oldu.

Hatay ve Kahramanmaraş başta olmak üzere depremde yıkılan ve ağır hasarlı oldukları için yıkımına karar verilen çok sayıda binada asbest katkılı malzeme kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle gerek ağır hasarlı binaların yıkılması gerekse de moloz ve enkazların kaldırılması süreçlerinde toplum sağlığı dikkate alınmalıdır. Depremzedelerin yıkımlar sırasında toz ve asbest kaynaklı kirleticilerden korunması gerekmektedir. Ayrıca özellikle enkaz kaldırma çalışmaları sırasında ortaya çıkan molozların toplum sağlığını olumsuz etkileyecek alanlara dökülmesinden kaçınılmalıdır.

Molozların dökülmesi sırasında özellikle yeraltı ve yüzey sularını kirletecek alanlardan kaçınılması gerekmektedir. Kahramanmaraş’ta molozlar yeraltı suları ve yüzey sularını kirletecek şekilde Sır Barajı’nın beslenme havzası üzerine dökülmektedir. Bu durum toplum sağlığı açısından kısa ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır. Bu nedenle Kahramanmaraş Valiliği ve Büyükşehir Belediyesi acil olarak yıkıntı ve molozların Sır Barajı’nın beslenme havzasına dökülmesini engellemeli, yıkıntı moloz döküm alanları için yeni alanlar belirleyerek molozların buralara dökülmesini sağlamalıdır.

YENİ YERLEŞİM ALANLARI FAY ZONLARI ÜZERİNDE YER ALMAMALIDIR;

MTA Genel Müdürlüğü başta olmak üzere, AFAD Başkanlığı ile T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliği yaparak ülke insanımızı deprem risklerinden koruyacak alanlar belirlemelidir. Bu konuda özellikle MTA Genel Müdürlüğü yeni yerleşim alanlarının seçiminde aktif rol almalıdır.

6 Şubat 2023’te merkez üstü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğündeki deprem, Gölbaşı, Pazarcık, Kahramanmaraş, Türkoğlu, Nurdağı, Islahiye, Hassa ve Kırıkhan gibi yerleşim alanlarında ağır can kayıpları, yaralanma ve yıkımlara neden oldu.

Fay üzerinde yer alan yerleşim alanlarından biri olan Şekeroba’da bu alanlardan birisi. Bu yerleşim alanları göstermektedir ki, fay zonlarının üstünü yerleşime açmak çok ağır sonuçlar doğurmaktadır. Depremlerin ardından yerleşim alanlarının yeniden yapılandırılması ele alınmaktadır. Bu yapılırken fay zonlarının üstü mutlaka boşaltılmalı, bu alanlarda yaşayan vatandaşlarımız güvenli alanlara nakledilmelidir. Bu amaçla MTA Genel Müdürlüğü başta olmak üzere, AFAD Başkanlığı ile T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı işbirliği yaparak ülke insanımızı deprem risklerinden koruyacak alanlar belirlemelidir. Bu konuda özellikle MTA Genel Müdürlüğü yeni yerleşim alanlarının seçiminde aktif rol almalıdır. Bu konuda Odamız her türlü katkı ve desteği vermeye hazırdır.

ADIYAMAN GÖLBAŞI TREN İSTASYONUNDA DEMİRYOLUNUN ÖNEMLİ BİR KESİMİNİN HASAR VE DEFORMASYONLAR NEDENİYLE KULLANILAMAZ HALE GELDİĞİ TESPİT EDİLMİŞTİR

Gaziantep Islahiye Fevzipaşa Tren İstasyonu ile Adıyaman Gölbaşı Tren İstasyonu arasında kalan demiryolunun bu bölümlerinin hızla taranarak deprem hasarlarının tespit edilmesi ve acilen onarılarak 13 milyonu aşkın depremzeye hizmet verir hale getirilmesi gerekmektedir.

6 Şubat 2023’te merkez üstü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğündeki ve merkez üstü Elbistan olan 7.6 büyüklüğündeki depremlerin, Adıyaman Gölbaşı Tren İstasyonu ve demiryolunda; hem fay zonu üzerinde yer alması hem de deprem sırasında meydana gelen sıvılaşma ve yer yer yanal yayılmadan kaynaklı olarak önemli hasar ve deformasyonlara neden olduğu gözlenmiştir.

Deprem Danışma Kurulu üyelerimizin yaptığı gözlem ve incelemeler sonucu demiryolunun bu kesiminin önemli bir bölümünün hasar ve deformasyonlar nedeniyle kullanılmaz hale geldiği ve acilen tadil edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Ülkemiz ana ulaşımında stratejik öneme sahip olan demiryollarının depremler başta olmak üzere olası afet ve acil durumlara hazır hale getirilmesi konusunda yetkili olan Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü’nün bir an önce demiryolunun depremden zarar gören kesimlerinin onarımı için çalışma başlatması gerekmektedir. Bu kapsamda Gaziantep Islahiye Fevzipaşa Tren İstasyonu ile Adıyaman Gölbaşı Tren İstasyonu arasında kalan demiryolunun bu bölümlerinin hızla taranarak deprem hasarlarının tespit edilmesi ve acilen onarılarak 13 milyonu aşkın depremzeye hizmet verir hale getirilmesi gerekmektedir.

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Kırıkkale İl Temsilciliği olarak; meslek odamız Deprem Danışma Kurulu’nun deprem bölgelerinde yapmış olduğu ve halen devam etmekte olan gözlem ve incelemeleri kamuoyunun bilgilerine sunarım.

TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU ADINA

KIRIKKALE İL TEMSİLCİSİ ESRA ALTUNDAĞ